ankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Lideri Mehmet Ali Akben, “Cuma günü alınan karar finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin faal bir biçimde çalışmasını ve kredilerin maksadına uygun bir formda kullanılmasını sağlamak hedefiyle alınmış bir makroihtiyati önlemdir.” dedi.
Akben, AA muhabirine TL nakdi ticari kredilerin maksadına uygun kullandırılmasına yönelik sınırlamalar içeren BDDK kararına ait değerlendirmelerde bulundu.
BBDK tarafından bankalara kredilerin kullandırım gayesine muhalif süreçlerin gerçekleştirilmemesi için daha evvel talimatlar verildiğini hatırlatan Akben, lakin kimi şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz durum fazlası bulunmasına karşın, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdiklerini ve döviz durumu tuttuklarını gözlemlediklerini söyledi.
Diğer bir deyişle, üretime, istihdama, yatırıma ve ihracat gitmesi gereken uygun şartlı TL ticari kredi kaynaklarının, gerçek bir muhtaçlık olmadığı halde birtakım şirketlerce döviz alımı emeliyle kullanılmaya devam edildiğinin görüldüğünü söz eden Akben, şunları kaydetti:
“Bu sebeple, cuma günü Heyetimizin aldığı karar, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin aktif bir formda çalışmasını ve kredilerin gayesine uygun bir halde kullanılmasını sağlamak hedefiyle alınmış bir makroihtiyati önlemdir. Bu kararın birebir vakitte, dövizin nitekim gereksinim olan alanlarda kullanılmasına ve enflasyonun denetim altına alınmasına da olumlu katkı sağlayacağını değerlendiriyorum.
Söz konusu karar alınırken iktisat idaresinden sorumlu ilgili öbür kurumlar ile de eşgüdüm ve uyum içinde olacak biçimde gerekli tahlil çalışmaları gerçekleştirilmiş ve kapsam dahiline girecek şirketlerin rastgele bir nakit akışı meşakkatine uğramalarının önüne geçilmesi konusuna bilhassa dikkate edilmiştir.”
“ÜÇ KURALIN BİRLİKTE SAĞLANMASI GEREKLİ”
Mehmet Ali Akben, bu kapsamda, bir şirketin bahse husus heyet kararı kapsamına dahil olması için bağımsız kontrole tabi bir şirket olması, yabancı para (YP) nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması ve bu YP nakdi varlıkların TL karşılığının, faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması gerektiğini söyledi.
Herhangi bir şirketin bu karar kapsamına girebilmesi için bahse husus her 3 kaidenin da birlikte sağlanması gerektiğinin altını çizen Akben, anılan karar çerçevesinde, YP nakdi varlıklar kapsamına altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatların girdiğini, yurt içi yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul değerler ve eurobond üzere borçlanma araçlarından oluşan öbür nakdî varlıkların YP nakdi varlıklar kapsama girmediğini aktardı.
Akben, lakin, şirketlerin, yurt dışı yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul değerler ve pay senetleri ile yurt dışı yerleşiklerle yapılan zıt repo üzere öbür nakdî varlıklarının da karar kapsamındaki YP nakdi varlık meblağının hesaplamasına dahil olduğunu bildirdi.
“ŞİRKETLERİN YP VARLIKLARINA AİT RASTGELE BİR SINIRLAMA YA DA MÜDAHALE KELAM KONUSU DEĞİLDİR”
BDDK Başkanı Akben, kelam konusu karar kapsamına gerçek şahıslar ile şirket ortaklarının girmediğinin altını çizerek, “Bu 3 kuralın birden sağlanması nedeniyle kredi kullandırımına ait bir sınırlamaya tabi olunsa bile, ilgili mevzuat uyarınca, şirketin YP kredi kullanmasına yönelik bir sınırlama bulunması durumunda, bu şirketlere 3 aylık YP net açık konumları kadar TL kredi kullandırılmasına imkan tanınmıştır.” ifadelerini kullandı.
Karar tarihinden evvel bankalarca müşterilere tahsis edilmiş limitler doğrultusunda kullandırılacak rotatif nitelikli krediler ile KMH, kurumsal kredi kartları ve gecelik krediler için mevcut limit boşlukları çerçevesinde gerçekleşecek aylık bakiye artışları ile hudutlu olmak üzere gerekli kolaylığın sağlandığına işaret eden Akben, bahse husus şura kararı kapsamına giren şirketler bakımından yalnızca TL kredilere erişim sınırlaması getirildiğini vurguladı.
Akben, “Bu kapsama girecek şirketlerin YP varlıklarına ait rastgele bir sınırlama ya da müdahale kelam konusu değildir. Ayrıyeten, kelam konusu şura kararı sadece TL cinsinden nakdi kredilere yönelik olup YP cinsinden kullandırılacak ticari krediler bu kapsama girmemektedir. Bu kararın, yüksek seviyede YP nakdi varlık tutan şirketlerin TL kredi kullanımını sonlandırarak, kredi kaynaklarının daha verimli ve üretken alanlarda kullanılması suretiyle kredi sisteminin aktif bir halde çalışmasına ve finansal istikrarın güçlendirilmesine katkıda bulunması öngörülmektedir.” diyerek kelamlarını tamamladı.
