Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Avustralya’nın Queensland eyaletinde yaşayan Dylan Conway, henüz 19 yaşındaydı. Avustralya ordusunda piyade subayı olarak görev yapıyordu. Ancak bir sabah bel ağrısıyla uyandığında, bir terslik olduğunu anladı. Hızla hastaneye giden Conway’in bel ağrısının sebebi doktorlar tarafından hemen tespit edildi ve ameliyata alındı. Ameliyatın ardından eski sağlığına kavuşabileceğini düşünüyordu, ancak işler planlandığı gibi gitmedi. İlk ameliyatından sonra tam 9 kez daha ameliyat oldu ve 14 ay boyunca yatağa bağımlı hale geldi. Sağlık sorunları nedeniyle ordudaki görevinden de ayrılmak zorunda kaldı. Peki, her insanın yaşayabileceği bu basit rahatsızlık neydi ve 19 yaşındaki genç bir adam nasıl yatağa mahkûm oldu?
BASİT BİR OPERASYON YATAĞA DÜŞÜRDÜ
Ordudaki görevine yeni başlamıştı ve işini severek yapıyordu. Ancak bir sabah uyandığında belinde geçmek bilmeyen bir ağrı hissetti. Doktora gittiğinde yapılan tetkikler sonucunda, kuyruk sokumunda kıl dönmesi (Pilonidal Sinüs) oluştuğu tespit edildi. Batık bir kılın cildi delmesi sonucu oluşan bu rahatsızlık, küçük bir operasyonla tedavi edilebilirdi. Ameliyat başarılı geçti ve Conway görevine dönmeye hazır olduğunu düşündü. Ancak kısa süre sonra ağrıları tekrar başladı. Yeniden doktora gittiğinde, kıl dönmesinin nüksettiğini ve bir kez daha ameliyat olması gerektiğini öğrendi. Bu süreç tam 9 kez tekrarlandı. Her ameliyatta, kıl dönmesi oluşan bölgeden büyük parçalar alındığını fark etti. Bir yıl içinde 9 kez ameliyat geçiren genç adam, ordudaki görevine devam edemediği gibi 14 ay boyunca yatağa bağımlı hale geldi. Sonunda sağlığına kavuştu ancak vücudundaki yara izleri ve yeniden kıl dönmesi oluşma ihtimaliyle yaşamına devam etmek zorunda kaldı. Yaşadığı süreci şu sözlerle özetledi:
“En son kalçamın üst kısmı tamamen kesildi ve sırtımın alt tarafından kuyruk sokumuma kadar uzanan büyük bir yara izim var. Nasıl göründüğünü umursamıyorum, sadece tekrar dışarı çıkıp yürüyebildiğim için mutluyum.”
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Onur Bayraktar, halk arasında ‘kıl dönmesi’ olarak bilinen pilonidal sinüs hastalığını, kuyruk sokumunda, her iki kalçanın ortasında görülen, deri ve deri altı dokularına kıl ve yabancı materyallerin yerleşmesiyle enfekte olabilen kronik bir inflamatuvar hastalık olarak tanımlıyor. Dr. Bayraktar’a göre, en sık kuyruk sokumunda görülse de göbek ve parmak arası gibi vücudun farklı bölgelerinde de oluşabilir.
KUYRUK SOKUMUNDAKİ GÖZENEKLERE DİKKAT!
Risk faktörleri arasında bölgedeki saç yoğunluğu, hijyen eksikliği, şişmanlık, hareketsiz yaşam tarzı, uzun süre oturma, bölgesel travmalar veya tahrişler yer alır. Kuyruk sokumunda küçük gözenekler, akıntılı ve ağrılı şişlikler fark edildiğinde bir uzmana başvurulması gerekir.
Prof. Dr. Bayraktar, herhangi bir şikayeti olmayan veya tesadüfen kuyruk sokumunda küçük gözenekler fark edilen hastalara hemen cerrahi tedavi gerekmediğini belirtti. Ancak enfeksiyon veya apse gelişmesi durumunda acil müdahale gerekebilir. Küçük bir alanda kıl dönmesi olan hastalarda fenol uygulaması, lazer veya endoskopik yöntemler kullanılabilirken, geniş alanı kaplayan kronik akıntılı yaralar için daha büyük cerrahi işlemler yapılması gerekebilir.
KIL DÖNMESİ NEDEN TEKRARLIYOR?
Tıpkı Dylan Conway vakasında olduğu gibi kıl dönmesinin özellikle erkeklerde görülmesinin sebebine de değinmekte fayda var. Bu hastalık, özellikle ergenlik döneminin sonlarında ve 20’li yaşların başındaki erkeklerde daha sık görülme sebeplerini Prof. Dr. Bayraktar, “Bu hastalık, en sık ergenlik çağının sonlarında ve 20’li yaşların başındaki erkeklerde görülür. Erkeklerde vücut kıllarının kadınlara göre daha fazla ve kalın olması, daha fazla fiziksel aktivite gerektiren işler nedeniyle terlemenin daha fazla olması, daha uzun süre oturmayı gerektiren şoförlük gibi mesleklerde çalışılması pilonidal sinüs gelişimini kolaylaştırır” diyerek sıraladı.
Dylan Conway’un yaşadığı şekilde bazı hastalarda kıl dönmesi tekrarlayabilir. Prof. Dr. Bayraktar, hastalığın tekrar gelişme nedenlerini şu şekilde sıralıyor: Uygun olmayan ameliyat tekniği seçimi, ameliyat sonrası bakımın kötü olması ve yara iyileşmesini bozan şeker hastalığı, sigara kullanımı, bağ dokusu bozuklukları gibi faktörler.
AMELİYAT SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kıl dönmesi sebebiyle operasyon geçirmiş birinin tekrarını önlemek için hijyen, kılların düzenli temizlenmesi, uzun süre oturmaktan kaçınma, kilo kontrolü ve cerrahi sonrası dikkatli yara bakımına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Bayraktar, ameliyat sonrasında alınması gereken tüm önlemleri şu şekilde sıraladı:
– Bölge temiz tutulmalı, günlük duş alınmalı ve sonrasında iyice kurulanarak nemli bırakılmamalı.
– Bölgedeki kılların uzamasını önlemek için düzenli kıl temizliği yapılmalı. Tıraş bıçağı yerine tüy dökücü kremler veya lazer epilasyon tercih edilmeli.
– Uzun süre oturmaktan kaçınılmalı, oturmayı gerektiren bir işte çalışılıyorsa bel destekli yastıklar veya yumuşak minderler kullanılmalı.
– Pamuklu ve rahat iç çamaşırları giyilmeli, dar ve sentetik kıyafetlerden kaçınılmalı, günlük iç çamaşırı değişimi sağlanmalı.
– Obeziteden kaçınmak amacıyla düzenli egzersiz yapılmalı ve kilo kontrolünü sağlanmalı.
– Cerrahi sonrası dikkatli yara bakımı çok önemli Yara tamamen iyileşene kadar ağır egzersizlerden ve zorlayıcı hareketlerden kaçınılmalı.
– Ameliyat sonrası belirli aralıklarla kontrol yapılmalı, bölgede herhangi bir şişlik, kızarıklık veya akıntı fark edilirse erken müdahale edilmeli.
